E abà ca vi lu dizi a tutti kissi itarianicaddi ki ani disaghaddu lu sassaresu da la terra di la famiria e di la sotzieddai, ki propiu kisthu fabeddu è isthudiaddu in Germania?
Gratzie a la prufissora Laura Linzmeier, ki trabaglia a l’isthituddu di linghisthigga romanza a l’unibessiddai di Regensburg, indì dazi imparu di linghisthigga itariana e frantzesa, lu sassaresu à ischumpassaddu la cabura soia e è arribiddu, cun un funtummu bonu, in Europa. Lu fabeddu nosthru è intraddu i lu cori di kistha pitzinna e, pa miresciu di kistha linga, à cunnisciddu a Sassari, innammurendisinni. Un sintiddu ki è traifirendi a tanti isthudenti europei. Di la tziddai nosthra cunnosci l’isthrintogli, li carreri e fintzamenta l’innommi antigghi. E, a doru mannu, s’è fintzamenta abizadda ki n’ani buggaddu la targha di “Farendi in Piazza”…
Laura ridesci a sirià di Sassari un’ipirittuariddai ki pogghi assibisthani, cumenti la di li janni antigghi ki «Contani la realthai e l’isthruttura isthorigga, sutziari e culturari di una tziddai vibatzosa ki à cunnisciddu un’isthoria longa». E digussì, cumenti cunnosci l’isthritogli di Sassari, edda cunnosci la linga sassaresa, antzi, è propiamenti un’aipertha. Ischoltha li passoni e da un murrutzuru di parauri cumprendi e rampiggia kiss’erementi grammaticari, lessicari e fonetigghi, ki l’althri, sassaresi puru, no ridescini a intindì.
À inteivisthaddu umbè e umbè di passoni a Sassari, Sossu, ecc., cumpiraddu ischedi, registhraddu manni e minori e, i l’ischora primaria di Santu Giuseppi di Sassari, à attuppaddu kissi pitzinni ki erani imparendi lu nosthru. E è ‘sthaddu un piazeri avveru aischulthalla candu ipricaba in sassaresu cun eddi e sabé ki cun kistha linga à sighiddu a ischribilli. (http://www.sassari.tv/leggi.php?id=24). A dugna festha li manda rigari impurthanti, cumenti l’isthemma di Sassari di cururà, lapis cu’ li curori di la tziddai, dotzi pa Pascha, e althru ancora. Cu’ la didattica soia è ridiscidda a inzirrià i li pitzinni lu curaggiu a fabiddà e a interiorizà megliu lu sassaresu, fendiri cumprindì ki è un fabeddu beddu e aimmuniosu. Laura è una di noi!
Tuttu lu sabé soiu edda l’à posthu a dipusizioni in tanti saggi, ma abà l’obara monumentali di seizentu e passa pagini, cumpridda di li fotografii di Cristina Mura, è in Kontaktinduzierter Lautwandel, Sprachabbau und phonologische Marker im Sassaresischen (edizioni Narr Francke Attempto), ischrittu pa l’unibessiddai di Regensburg (Ratisbona) e pa l’ipeziaristhi e l’amantiosi ki tzi so in Germania.
gratzie Laura Linzmeier!